26 maart 2010

BRUGVERHAAL

Er zijn plaatsen schrijft de Russische dichter Joseph Brodsky waar de geschiedenis onontkoombaar is - plaatsen waar de geografie de geschiedenis uitlokt. Zoals Istanbul, alias Constantinopel, alias Byzantium. Islambol kun je er nog aan toevoegen. En het Huis van de Gelukzaligheid, de Verheven poort, de Stad van het Kalifaat, de Poort tot Geluk, het Oog van de Wereld, de Wijkplaats voor het Universum. De Grieken spraken simpelweg over 'polis', de stad: er was geen andere.

Citaat uit 'De brug' van Geert Mak

20 maart 2010

BRUGBERICHT

'Op de brug word je geen vrienden. vanaf de brug kijk je toe'. Zo luidde de opdracht van Sait Faik aan het begin van het boekenweekgeschenk van 2007; 'De brug' van Geert Mak.

Deze brug in Istanbul verbindt het Oosten met het Westen, Azie met Europa. De brug is dat kleine lijf tussen twee enorme vleugels schreef stadsschrijver Nazim Hikmet.

7 maart 2010

STADSGEVAAR

Een Gesloten Stad is een term uit de Sovjettijd voor een stad met reis- en verblijfsrestricties. De officiële naam is "ЗАТО" (spreek uit als zato), een afkorting voor Gesloten Bestuurlijk-Territoriale Formaties.

Gesloten steden zijn te verdelen in twee categorieën; steden die gesloten zijn vanwege gevoelige (militaire of nucleaire) objecten en grenssteden gesloten uit veiligheidsoverwegingen (radar, militaire kazernes, etc.). Het was voor buitenlanders en in sommige gevallen ook voor Sovjetburgers verboden naar deze steden te reizen. Enkele ZATO's waren helemaal geheim en werden ontworpen voor academische of wetenschappelijke doeleinden. Vaak werden deze steden gebouwd door gedwongen tewerkstelling (goelag). Er zijn ongeveer 40 ZATO's waarvan het bestaan inmiddels bekend is en naar schatting 15 nog altijd geheime. De belangrijkste steden werden na de val van de Sovjet-Unie geopend.

4 maart 2010

LANDKAARTEN

'Hij had het over het verborgen gelaat van God, over een wereld die een symbool was, een verzameling tekens, waarin het raadsel zich verborg. Over een monnik die vreemde kaarten getekend had. Landkaarten die de vorm van mensen of dieren hadden en die duister en onopgelost waren gebleven omdat de monnik er feiten en verwijzingen naar zijn eigen leven in had verwerkt.'

(fragment uit ‘Sneeuw’ van J.Bernlef, 1973)